Een robot voor de klas: kunnen chatbots de plek van leraren in het onderwijs overnemen?

Technologie speelt een steeds grotere rol in de vernieuwing van het onderwijs. Kunstmatige intelligentie wordt nu al veel toegepast om leerprocessen te verbeteren. Maar een echte robot voor de klas, hoe haalbaar is dat eigenlijk en in hoeverre maken we nu al gebruik van dergelijke technologie?

Kunstmatige intelligentie kan je in haast alle sectoren wel toepassen, maar gezien de communicatievaardigheden van bijvoorbeeld chatbots leent het onderwijs zich uitstekend voor de toepassing van deze robots. Dit gebeurt dan ook al, in de vorm van series colleges of lesmaterialen die zijn omgezet naar geautomatiseerde chats. Chatbots analyseren binnenkomende antwoorden van leerlingen, geven resultaten weer en zeker meer geavanceerde chatbots zijn in staat op het niveau van een student in te schatten. Botsify, waarbij docenten via een chatbot het leerproces van hun studenten volgen, is hier een goed voorbeeld van.

Naast chatbots die docenten helpen het leerproces voor hun studenten te verbeteren, helpen andere bots met het stroomlijnen van het leerproces, maar dan meer vanuit het oogpunt van de studenten zelf, door vooral te faciliteren. Een veelvoorkomende klacht van studenten is dat ze binnen hun studie het overzicht kwijtraken qua deadlines en colleges en dat docenten onbereikbaar zijn. Een chatbot als CourseQ zorgt voor een platform waarop studenten en docenten elkaar kunnen bereiken, informatie overzichtelijk kan worden getoond, zonder dat daar Facebook, Whatsapp of wanhopige telefoontjes naar de receptie van de uni voor nodig zijn.

Communicatie in het onderwijs is hoe dan ook een van de belangrijkste verbeterpunten, als je kijkt naar wat er aan chatbots gebruik wordt op dit gebied. Chatbots die communicatie verbeteren als het platform CourseQ, dat hierboven wordt beschreven, zorgen vooral voor een overzicht en een betere externe communicatie. Maar chatbots die de inhoud van de communicatie duiden, om daar vervolgens analyses op los te laten en resultaten uit te halen, worden ook gebruikt in het onderwijs.

Een vorm van communicatie tussen studenten en docenten is via feedback. Meestal wordt er aan het eind van een cursus aan leerlingen gevraagd of ze een enquête over de docent en de cursus in kwestie kunnen invullen. Een verplicht nummer dat een universiteit of hogeschool soms meer voor de bühne lijkt te doen, aangezien de informatie vaak op een grote hoop beland en er niets meer wordt gedaan. Dankzij kunstmatige intelligentie, en chatbots als Hubert, wordt er feedback afgenomen op een meer interactieve manier, en kan deze chatbot de docent op een duidelijkere maar ook creatievere manier inlichten over de verbeterpunten in de manier van lesgeven of de cursus.

Een platform voor communicatie, een overzicht van leerprestaties of resultaten van feedback: het blijft een hoop informatie waarbij het vervolgens aan de docent zelf is om daar iets mee te doen. Tel daarbij op dat de hedendaagse docent een hoop administratieve verplichtingen heeft, en je krijgt als uitkomst een enorme papiermolen waarin docenten haast verdrinken. Juist dergelijke administratieve taken kunnen vergemakkelijkt worden met kunstmatige intelligentie, en zo zijn er chatbots ontwikkeld als Snatchbot, die docenten als digitale assistenten ondersteunen in het beantwoorden van vragen van studenten, het uitgeven van feedback en plannen van cursussen.

Naast de hulp die kunstmatige intelligentie nu al verleent aan enerzijds docenten en anderzijds studenten, kunnen chatbots ook zeer breed ingezet worden op een meer institutioneel niveau, als bijvoorbeeld universiteiten, hogescholen of andere onderwijsinstellingen. Veel vragen over cursussen, openingstijden, einddata en inschrijfmogelijkheden worden in een semester honderden keren gesteld door zowel docenten, studenten, medewerkers en buitenstaanders, dat het proces van informatieverschaffing beter geautomatiseerd kan worden. Juist in de communicatiemogelijkheden van kunstmatige intelligentie ligt de oplossing, om mensen snel de helpende hand te kunnen bieden bij een prangende vraag.

Naast deze directe informatievoorziening, waarbij mensen met vragen gelijk het antwoord krijgen waar ze naar zoeken, zijn chatbots uitermate geschikt als onderwijsassistent. Naast de eerder beschreven chatbots als Snatchbot of Botsify die leerprocessen ondersteunen, komt er in het leven van een student meer kijken waarbij ze steun kunnen gebruiken. Een chatbot aan je zijde die alle ins- en outs van het onderwijs in het algemeen, je onderwijsinstelling, je studie en je cursusjaar weet en die je ten alle tijden kan raadplegen én die ook nog eens op de hoogte is van je situatie, kan goud waard zijn.

Een laatste toepassing waarbij kunstmatige intelligentie het onderwijs aanzienlijk kan verbeteren is het feit dat door de informatie die ze verschaffen en bevatten uitstekend zicht hebben op de zwakke punten van een studie of universiteit. Aan de hand van de analyses die chatbots kunnen uitvoeren kan de universiteit zichzelf continu blijven verbeteren, waardoor de kunstmatige intelligentie zowel het probleem aangeeft als de oplossing aanbiedt. En zo lijkt verbetering in het onderwijs en de toepassing van chatbots onlosmakelijk met elkaar te zijn verbonden.